ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು (Bank) ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ (Savings Account) ಚೆಕ್ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು (Cheque Book) ನೀಡುತ್ತವೆ. ಚಾಲ್ತಿ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುಪಿಐ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟಿನ (Digital) ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಚೆಕ್‌ಗಳ ಮಹತ್ವ ಹೋಗಿಲ್ಲ.
ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಜನರು ದೊಡ್ಡ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನೇ ಬಳಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ವಹಿವಾಟಿನ ಪುರಾವೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಬಾರಿ ನೀವು ಚೆಕ್ ಮೂಲಕ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಪಾವತಿಸಿದ್ದೀರಿ. 9 ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಚೆಕ್‌ಗಳಿವೆ. ಈ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಂತ ಇಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
1. ಬೇರರ್ ಚೆಕ್
ಒಂದು ಬೇರರ್ ಚೆಕ್ ಒಂದು ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ. ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಯಾರು ನಗದು ಮಾಡಬಹುದು. ಬೇರರ್ ಚೆಕ್‌ಗಳನ್ನು 'ಪೇಯಬಲ್ ಟು ಬೇರರ್' ಚೆಕ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್
ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್ ಒಂದು ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ "ಅಥವಾ ಆರ್ಡರ್" ಪದಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸುವವರ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲು ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು "ಆದೇಶಕ್ಕೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ" ಚೆಕ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
3. ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಚೆಕ್
ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ, ಚೆಕ್ ನೀಡುವವರು ಚೆಕ್‌ನ ಮೂಲೆಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರ ಗೀಟುಗಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ವಿತರಿಸುವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾರೇ ಹಾಜರುಪಡಿಸಿದರೂ, ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಲಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಖಾತೆಗೆ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಾಸ್ ಚೆಕ್‌ನ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂದರೆ ಅದು ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
4. ಓಪನ್ ಚೆಕ್
ಓಪನ್ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅನ್ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಚೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಡ್ರಾಯರ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಅದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
5. ಪೋಸ್ಟ್-ಡೇಟೆಡ್ ಚೆಕ್
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ನೀಡಿದ ದಿನಾಂಕಕ್ಕಿಂತ ನಂತರದ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್-ಡೇಟೆಡ್ ಚೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದ ನಂತರ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಹ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ದಿನಾಂಕದವರೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವವರ ಖಾತೆಯಿಂದ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
6. ಹಳೆಯ ಚೆಕ್
ಹಳೆಯ ಎಂದರೆ ಅವಧಿ ಮುಗಿದ ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ನಗದು ಮಾಡಲಾಗದ ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಈ ಅವಧಿಯು ಬಿಡುಗಡೆಯ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ಆರು ತಿಂಗಳಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮೂರು ತಿಂಗಳಿಗೆ ವಿ
ಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
7. ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಚೆಕ್‌ಗಳು
ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಕರೆನ್ಸಿಗೆ ಸಮಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಚೆಕ್‌ಗಳು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಲಭ್ಯವಿವೆ. ವಿವಿಧ ಪಂಗಡಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಇದು ಒಂದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೀಡುವ ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸದಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿದ ನಂತರ ನೀವು ಅದನ್ನು ರಿಡೀಮ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದ್ದೀರಿ.
8. ಸ್ವಯಂ ಪರಿಶೀಲನೆ
ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನಗೆ ಒಂದು ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ, ಅದನ್ನು ಸ್ವಯಂ ಚೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿನ ಕಾಲಂನಲ್ಲಿ 'ಸೆಲ್ಫ್' ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಚಂದಾದಾರರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆಯಲು ಬಯಸಿದಾಗ ಸ್ವಯಂ-ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಎಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
9. ಬ್ಯಾಂಕರ್ ಚೆಕ್
ಬ್ಯಾಂಕರ್ ಚೆಕ್ ಎನ್ನುವುದು ಖಾತೆದಾರರ ಪರವಾಗಿ ಅದೇ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ನೀಡಿದ ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ.
No comments:
Post a Comment